zaterdag 22 november 2014

Het is volbracht

Het moet ongeveer in juli 2012 geweest zijn toen ik contact zocht met Eduard van Boxtel over zijn site “Bourgogne Romane”.

Orangerie - Cluny
Sinds die tijd is er een constante stroom e-mails heen en weer gegaan tussen Chazelle en eerst Rotterdam, later Amsterdam, met vragen, antwoorden, opmerkingen, maar toch voornamelijk foto’s van romaanse gebouwen in (in hoofdzaak) Saône-et-Loire. Het begon met het overseinen van foto’s van kerken die ik op voorraad had staan voor mogelijk toekomstig gebruik op onze eigen website. Nadat ik wat beter op van Boxtels site had rondgeneusd, kwam ik een aantal zaken tegen die ik nog niet kende, maar die wel interessant leken.

Voormalige kerk, nu woonhuis, Ciergues
Dat mondde al spoedig uit in een interessant dagje uit voor een specifieke kerk, in een langdurige speurtocht van een aantal dagen zo niet weken in Cluny op zoek naar resten van romaanse huizen, in zoektochten naar voormalige kerken die bijna onherkenbaar waren door een verbouwing van de kerk tot woonhuis, naar kapellen die weliswaar ergens werden vernoemd, maar die op geen kaart (en vaak ook niet na navraag in het dorp zelf) te vinden waren of bleken.
In de tussentijd, omdat ik de smaak te pakken begon te krijgen, heb ik (bijna) de hele website van “Bourgogne Romane” in kaart gebracht met Google maps, wat me weer inspiratie gaf voor nog meer zoektochten…

Romaanse kerken in 71
Kortom, het contact met van Boxtel heeft me tot een paar weken terug voor lange tijd van de straat gehouden (hem ook trouwens, omdat hij trouw mijn laatste vondsten bestudeerde en daarna vaak op zijn site verwerkte), en het heeft mijn betere helft en mij, ondanks een heel klein beetje ergernis af en toe over autoriteiten die niet mee werkten, twee jaar veel plezier en voldoening verschaft. Maar alle goede zaken komen tot een eind, en hoewel er nog een klein aantal zaken op “Bourgogne Romane” niet volledig afgedekt door ons is (een combinatie van te weinig interessant, onvindbaar, te ver weg, en/of ontoegankelijk), kan ik zeggen dat romaans Saône-et-Loire uitputtend door ons in kaart en foto is gebracht.

Dat is alles wat nog over is in 71...
Dat betekent niet dat er niets meer te bezoeken overblijft; herbezoeken leverden vaak toch nog wel verrassingen op, maar het grote werk zit erop. Een vergelijking tussen het alle kerken die door van Boxtel al dan niet volledig zijn uitgewerkt op de pagina’s over Saône-et-Loire, Côte-d’Or, Nièvre en Yonne spreekt boekdelen. Ik ben gek op statistieken en dat levert de volgende percentages op (het percentage kerken met een link naar één van van Boxtels webpagina's t.o.v. het totaal aantal kerken op de overzichtspagina) :

Saône-et-Loire : 68% (281 van 411 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Côte d’Or : 25% (76 van 306 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Yonne : 21% (49 van 228 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Nièvre : 16% (30 van 185 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

De 68% voor S&L is overigens erg conservatief; in de categorie 1 of 2 sterren kerken beschikt van Boxtel weliswaar voor het overgrote deel van de kerken over fotomateriaal, maar dat is (nog) niet vertaald in een fotopagina. Als ik naar de plaatsnamen in die categorie kijk waarvan ik weet dat er foto's beschikbaar zijn, gaat het percentage omhoog naar 97% (400 van 411 kerken).


Hier ergens ligt een motte féodale - Loisy
Hoeveel kerken in Saône-et-Loire al een eigen pagina hadden voordat ik mijn bijdragen begon te leveren kan ik helaas niet nagaan. Een voorzichtige schatting is tussen de 25 en 50%.
Dit betekent overigens niet het einde van deze blog; ik ben onderweg voldoende aardig materiaal tegen gekomen om mezelf daar nog een tijdje mee zoet kan houden. Wordt dus vervolgd!

Herbezoek : kapitelen - Saint-Bonnet-de-Cray
Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .

zaterdag 8 november 2014

Een kerk nét over de grens

Hoewel de kerken in Saône-et-Loire voor mij de hoogste prioriteit hebben, stoppen de interessante romaanse kerken uiteraard niet precies bij de grens van ons departement.

Illiat
Van van Boxtel kreeg ik ooit een lijstje met kerken die “net” over de grens liggen, bijvoorbeeld in Ain (01), net aan de andere kant (op de linkeroever) van de Saône.
Toen we dan ook de romaanse kerk in Saint-Romain-des-Îles gingen bezichtigen, was het maar een korte omweg om ook nog even langs Illiat te rijden, een kerk die in van Boxtels lijstje 3 sterren heeft. Dat bleek een uitstekende gok.

Apsis - Illiat
De kerk was, wonder boven wonder, open, en ondanks het weinig aantrekkelijke uiterlijk bleek het interieur bijzonder de moeite waard te zijn. Ook hier had van Boxtels sterrensysteem zijn dienst bewezen!
Nadat we deze kerk uitgebreid bekeken hadden was het tijd om naar Saint-Romain te rijden, waar we opgewacht werden door een uiterst vriendelijke oudere dame, blijkbaar de kosteres van de kerk die alle deuren al had geopend en het licht had aangedaan. Ook deze kerk bleek heel interessant van binnen.

Saint-Romain-des-Îles
Er waren nog wat resten van oude fresco’s in de sacristie, enkele arcades met fraaie kapitelen, en een nogal grove wandschildering van een Christ en Gloire in de apsis, met een rij even grove bijbelse figuren en scenes onder de Christ en Gloire in de apsis en het koor. Het foldertje dat we van de kosteres kregen gaf geen uitsluitsel over de datering van deze schilderingen, maar het zou mij niet verbazen als ze door een niet zo erg getalenteerde plaatselijke kunstenaar in de twintiger jaren van de vorige eeuw zouden zijn gewrocht.
En met deze twee kerken is de reeks te bezoeken romaanse kerken ten zuiden van Mâcon ook afgerond!

Interieur - Saint-Romain-des-Îles
Ook veel dichterbij La Tuilerie de Chazelle zijn te kust en te keur fraaie romaanse kerken te vinden.